**Op 31 december en 1 januari wordt er veel vuurwerk afgestoken. Dit is leuk voor veel mensen, maar voor dieren is het vaak een bron van stress. Wat doet de jaarwisseling met de mentale gezondheid van onze huisdieren, en hoe kunnen we het beste met deze situatie omgaan? We stellen zeven vragen aan antrozoöloog Pim Martens.**

**Hebben dieren echt last van vuurwerk?**

“Ze hebben niet alleen last van vuurwerk. Voor veel dieren is de jaarwisseling een stressvolle periode. Voor katten en honden is bijvoorbeeld ook de drukte eromheen – bezoek, gestreste baasjes, enzovoort – elk jaar weer een beproeving.”

**Ervaren dieren stress?**  

“Uit onderzoek onder hondenbezitters blijkt dat 65 procent van de honden zich verstopt wanneer er buiten vuurwerk wordt afgestoken. Ook andere huisdieren zoals katten, konijnen, knaagdieren en vogels kunnen bang zijn voor de knallen. Dieren buiten worden er waarschijnlijk ook niet vrolijk van. Vuurwerkangst bij dieren is een erkend probleem in de dierengeneeskunde geworden.”

**Is er een verschil tussen stress bij mensen en dieren?**

“Hoewel steeds meer onderzoek aantoont dat de emoties van mens en dier sterk op elkaar lijken, zijn mensen zich over het algemeen meer bewust van hun angst. Ons voordeel is dat wij erover kunnen nadenken: wij begrijpen waar het geluid vandaan komt en weten dat het ook weer overgaat. Dieren niet. Zij blijven daardoor langer gestrest.”

**“Sommige dieren zijn na de jaarwisseling ineens bang voor allerlei harde geluiden.”**  

“Sommige dieren moeten maanden na Oudjaar herstellen. Of, nog erger, ze zijn na de jaarwisseling ineens bang voor allerlei harde geluiden en willen niet meer naar buiten, zelfs niet op een zonnige dag.”

**Zijn er dingen die we kunnen doen om angst te voorkomen?**  

“Als je een hond hebt, laat hem dan extra lang uit zodat hij ’s avonds lekker moe is. Geef honden en katten veel afleiding, bijvoorbeeld met een kauwstaaf of een spelletje. Haal je kat op tijd binnen en sluit vroeg de gordijnen, zodat je huisdier het vuurwerk niet ziet.”

**Wat kunnen we op het moment zelf doen om de jaarwisseling voor huisdieren aangenamer te maken?**  

“Laat je hond of kat zelf een plekje zoeken. Gedraag je zoveel mogelijk zoals je altijd doet. Straf het dier niet tijdens het vuurwerk en richt je aandacht niet te veel op het angstige gedrag. Om het geluid van de knallen te dempen, kun je muziek draaien of de televisie aanzetten.”

**“Veel dieren zijn minder gestrest als er iemand thuis is tijdens Oud en Nieuw.”**  

Heeft thuisblijven zin?  

“Ja. Veel dieren zijn minder gestrest als er iemand thuis is. Net zoals het hebben van huisdieren stress bij óns vermindert, heeft ons gezelschap ook dat effect op hen.”

**Hoe komt dat?**  

“Dat komt doordat een huisdier afleidt en omdat bijvoorbeeld aaien allerlei positieve effecten heeft: het zorgt voor de aanmaak van gelukshormonen zoals serotonine en het knuffelhormoon oxytocine. Deze stofjes verminderen de hoeveelheid stresshormonen in het lichaam: de bloeddruk zakt en je voelt je rustiger en minder gespannen. Dat gebeurt ook bij de dieren zelf.”